Από την άλλη βέβαια η επιλογή του φακού που θα χρησιμοποιήσουμε για μια φωτογραφία είναι πολλές φορές καθοριστική, αλλά όχι για τους λόγους που νομίζουν οι περισσότεροι.
Οι περισσότεροι που ασχολούνται με την φωτογραφία θα σου πουν ότι η επιλογή του εστιακού μήκους του φακού αλλάζει την προοπτική του θέματος. Αυτό είναι ένα μεγάλο σφάλμα. Ο φακός δεν δημιουργεί την προοπτική μιας φωτογραφίας. Την προοπτική την δημιουργεί η απόστασή μας από το θέμα.
Ο λόγος είναι απλός: Για να τραβήξεις έναν άνθρωπο ολόσωμο με έναν 200mm πρέπει να είσαι στα 10 μέτρα. Αν βάλεις πίσω του στα 2 μέτρα τον δίδυμο αδερφό του θα είναι στα 12 μέτρα από εσένα, θα έχει λίγο λιγότερο ύψος από τον αδερφό σε πρώτο πλάνο και θα μοιάζει να είναι κοντά του, γιατί θα απέχει 20% περισσότερο από εσένα απ' ότι ο αδερφός του. Για να τραβήξεις τον ίδιο άνθρωπο με έναν 20mm πρέπει να είσαι στα 2 μέτρα. Ο δίδυμος αδερφός του θα βρίσκεται στα 4 μέτρα που πλέον θα είναι η διπλάσια απόσταση από την μηχανή σου, οπότε θα έχει το μισό ύψος και θα φαίνεται οτι είναι αρκετά μακριά.
Οι φακοί δεν αλλάζουν την προοπτική. Απλά μας τοποθετούν πιο "μέσα" ή πιο "έξω" από το θέμα και με αυτό τον τρόπο αλλάζουν την σχετική απόσταση από ότι υπάρχει στο φόντο. Αν τραβήξεις από τα 10 μέτρα μια φωτογραφία με τον 200 και μια με τον 20 και μετά μεγεθύνεις την δεύτερη ώστε να έχει το ίδιο μέγεθος ο φωτογραφιζόμενος, το φόντο από πίσω θα είναι ακριβώς το ίδιο!!!
Πηγαίνοντας λοιπόν κοντά ή φεύγοντας μακριά, αλλάζουμε την σχετική απόστασή μας από το περιβάλλον του κυρίως θέματος, αλλάζουμε όμως πιο έντονα την "εμπλοκή" μας στο θέμα που φωτογραφίζουμε. Δεν είναι το ίδιο να φωτογραφίζεις μια διαδήλωση με έναν 20mm ανάμεσα στους διαδηλωτές και να νιώθεις την πίεση και την ένταση επάνω σου, ή να φωτογραφίζεις με έναν 2000mm από την ταράτσα απέναντι, πίνοντας φραπέ.
Για κάποιον που δουλεύει πολλές μηχανές υπάρχει και τεράστια διαφορά, ανάμεσα στα φορμά. Είναι άλλο να κάνεις σύνθεση σε μια 10x12,5 ανάποδα, σε ένα θαμπόγυαλο, άλλο να κοιτάς προς τα παπούτσια σου μεσα σε μια 6x6 με τετράγωνο κάδρο και άλλο να σηκώνεις μπροστά στα μάτια σου μια 24x36 και να έχεις ένα παραλληλόγραμμο κάδρο σε μια γρήγορη μηχανή. Βγάζεις άλλο πορτραίτο με τετράγωνο κάδρο και άλλο με παραλληλόγραμμο.
Πάντως επειδή αναφέρθηκαν κάποιοι στο "μάτι" του φωτογράφου, η δική μου άποχη είναι οτι είναι το ίδιο μύθος με το "χέρι" αυτού που ζωγραφίζει. Εμένα τα χερια μου τρέμουν, αλλά έχω κάνει φωτογραφίες με ταχύτητα και 30 δευτερόλεπτα με την μηχανή στο χέρι. Σχεδιάζω δε χωρίς πρόβλημα. Όσο για το "μάτι" και την σκέψη οτι βλέποντας μια φωτογραφία βλέπεις "μέσα από τα μάτια του φωτογράφου", ετοιμάζω ένα άρθρο για ένα από τα μεγαλύτερα εξειδικευμένα περιοδικά φωτογραφίας στον κόσμο για το πόσο λάθος είναι αυτό, φτιάχνοντας τις φωτογραφίες μου στο Photoshop, όπως τις βλέπω εγώ, λόγω του προβλήματος που έχω στα μάτια. Αν δείτε πως τις βλέπω δεν θα πιστεψετε οτι τις κάνω. Την φωτογραφία την κάνει κανείς με το μυαλό. Και τα μάτια από το μυαλό εξαρτώνται.
Σας παραθέτω φωτογραφία που έκανε τυφλός, ο οποίος φωτογραφίζει πουλιά, αφού προφανώς έχει πολύ δυνατή ακοή και έτσι ακολουθεί με το αυτί το φτερούγισμά τους.
Φιλικά
Κωστής
