Καθώς χαράζει η 31η Ιουλίου του ’45, ο ναύτης σκοπός της βάρδιας, σχεδόν ληθαργικός από την εξάντληση, βηματίζει αργά στο δεξί κατάστρωμα του ιαπωνικού καταδρομικού «Takao», που είναι δεμένο στο ντόκο της ναυτικής βάσης του Σελετάρ, στη Σιγκαπούρη. Ανυποψίαστος για το τι διαδραματίζεται λίγα μόλις μέτρα κάτω απ’ τα πόδια του, στηρίζεται στην κουπαστή και στρέφει αφηρημένα το βλέμμα στον ορίζοντα, δίχως να παρατηρήσει ότι στην επιφάνεια του νερού αναδύονται φυσαλίδες οξυγόνου : Ειν' αυτές που διαρρέουν λόγω βλάβης από την αναπνευστική συσκευή του Ιρλανδού διόπου James Magennis, που εδώ και ώρα πασκίζει μέσα στα σκοτεινά νερά να τοποθετήσει έξι μαγνητικές νάρκες στην κοιλιά του εχθρικού πλοίου. Το έργο του αποδεικνύεται πολύ δυσκολότερο απ’ το αναμενόμενο, καθώς το παχύ στρώμα άλγης που καλύπτει τα ύφαλα του καταδρομικού εμποδίζει τη συγκόλληση των ναρκών στη λαμαρίνα και θα πρέπει έτσι να αφαιρεθεί από τον δίοπο με την ξύστρα. Το οξυγόνο, καθώς ήδη διαρρέει από τον αναπνευστικό σωλήνα, τελειώνει ακόμη πιο γρήγορα και μαζί τελειώνουν και οι αντοχές του Maggenis. Το αλλόκοτο ρολόϊ που φοράει στον καρπό του δείχνει τα ελάχιστα λεπτά που του απομένουν. Ένα ρολόϊ που πέρασε στην ιστορία σαν το «Longines HS» (Hydrographic Survey), το ρολόϊ των Βρετανών βατραχανθρώπων του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου.
Στην πραγματικότητα αυτά τα ρολόγια δεν ήταν αμιγώς Longines. Oι κάσες τους κατασκευάζονταν από μια παλιά Λονδρέζικη εταιρεία, την «Albert Thomas Oliver», στην οποία, εν μέσω του πολέμου, ανατέθηκε το έργο της κατασκευής ενός αξιόπιστου καταδυτικού ρολογιού για τις ανάγκες των ειδικών δυνάμεων του Βρετανικού Ναυτικού. Αυτό συνέβη μόλις ο Τσώρτσιλ πληροφορήθηκε τη δράση των ιταλικών «ανθρώπινων τορπιλών» κατά του Βασιλικού Στόλου και απαίτησε την άμεση ανάπτυξη παρόμοιας τεχνολογίας στις βρετανικές ένοπλες δυνάμεις. Το κατάλληλο καταδυτικό ρολόϊ θα αποτελούσε, φυσικά, μέρος του συνοδού εξοπλισμού. Καθώς ο χρόνος πίεζε, αποκλείοντας τις όποιες ριζικές καινοτομίες και πρωτοποριακές επινοήσεις, oι τεχνίτες της «Α.T. Oliver» δεν είχαν άλλη επιλογή από το να βασίσουν την κατασκευή που τους ζητήθηκε σε μια ήδη δοκιμασμένη συνταγή. Έτσι, τη βάση για το ρολόϊ των frogmen αποτέλεσε αυτό που από ετών χρησιμοποιούσαν στις αποστολές τους τα μέλη της Βασιλικής Γεωγραφικής Εταιρείας, ένα μάλλον πρωτόγονο ρολόϊ τσέπης, που ωστόσο είχε αποδειχθεί αξιόπιστο εκεί όπου δοκιμάστηκε.
Αυτό λοιπόν το ρολόϊ, με συνοπτικές διαδικασίες μετατράπηκε σε χειρός, ενώ οι δερμάτινες τσιμούχες του αντικαταστάθηκαν με ελαστικές, για καλύτερη στεγανοποίηση. Κατά τα λοιπά δεν άλλαξαν πολλά πράγματα. Η κάσα διατήρησε το σχήμα και το (κτηνώδες) μέγεθός της, με διάμετρο στα 51mm και ύψος στα 17mm, ενώ και το υλικό κατασκευής της παρέμεινε το ίδιο, δηλαδή το ασήμι. Ίδιος παρέμεινε και ο μηχανισμός, ο αξιόπιστος για τα δεδομένα της εποχής Longines cal 12.68N, με τους 16 λίθους. Τα αραβικά νούμερα στο μπρούτζινο μαύρο καντράν έφεραν στις ώρες 12, 3, 6 και 9 επικάλυψη ραδίου, όπως και οι δείκτες, ενώ η κορώνα ήταν τοποθετημένη μέσα σε προεξέχοντα κύλινδρο, με βιδωτό κάλυμα.
Αυτό το κακαίσθητο κατασκεύασμα είναι μόλις το δεύτερο καταδυτικό ρολόϊ στην ιστορία, μετά το ιταλικό Radiomir και παρά ταύτα είναι σχεδόν λησμονημένο. Ίσως να φταίει η μονολιθική εμφάνισή του (πολύ περισσότερο συγκρινόμενη με την σαφώς κομψότερη –τρόπος του λέγειν- του ιταλικού ομολόγου), ίσως το ότι εδώ απουσιάζει η σφραγίδα της Rolex ή μπορεί απλά ο Sylvester Stalone να μπήκε σε λάθος κατάστημα και στη λάθος χώρα, όταν έψαχνε για ρολόϊ. ΄Εστω κι έτσι, ακόμη κι αν το έναυσμα για την κατασκευή αυτού του ρολογιού το έδωσε η αμέσως προηγούμενη δράση των υποβρύχιων Ιταλών με τα Panerai, δεν παύει να κατέχει τη δική του θέση στην ιστορία της ωρολογοποιίας και όχι μόνο αυτής.
Επειδή η ιστορία ενός ρολογιού είναι, εν τέλει, η ιστορία όχι μόνο αυτών που το έφτιαξαν, αλλά και -ιδίως- εκείνων που το φόρεσαν. Εκείνο το χάραμα του Ιουλίου του ’45 ο δίοπος Magennis κατόρθωσε τελικά να τοποθετήσει τις νάρκες του στα πλευρά του «Takao» και να επιστρέψει, κυριολεκτικά ημιθανής, στο υποβρύχιο τσέπης “ΗMS XE3”, που τον περίμενε για ν’ αποπλεύσει. Η έκρηξη που ακολούθησε προκάλεσε ένα τρομερό ρήγμα στα πλευρά του ιαπωνικού πλοίου και έτσι η βρετανική αποστολή θεωρήθηκε επιτυχής. Για τις πράξεις τους, τόσο ο Magennis όσο και ο Κυβερνήτης του υποβρυχίου Ian Frazer τιμήθηκαν λίγο αργότερα με το Σταυρό της Βικτωρίας, ενώ το περιστατικό αποτέλεσε μιας πρώτης τάξης ευκαιρία για το ξεπεσμένο Βασιλικό Ναυτικό να αυτοδιαφημιστεί, υπενθυμίζοντας εμφατικά τη δική του συνεισφορά στη Μάχη του Ειρηνικού.
]Όμως, ολ’ αυτά δεν είχαν τελικά ιδιαίτερη σημασία. Το τέλος του πολέμου σηματοδότησε και τη γρήγορη κατάρρευση της Βρετανικής αυτοκρατορίας. Αρκετά χρόνια μετά το κατόρθωμα του Magennis, αποδείχθηκε πως όταν το «Takao» ναρκοθετήθηκε ήταν ήδη αναξιόπλοο και παροπλισμένο και, συνεπώς, η βρετανική επιχείρηση εκ των πραγμάτων ατελέσφορη. Μετά την αποστρατεία του, ο Magennis επέστρεψε στο Μπέλφαστ. Όταν πια ο ηρωϊσμός του ξεχάστηκε από τον κόσμο, που έπαψε πλέον να κερνάει τον Jimmy τα κάμποσα ποτά του στην παμπ, η ένδεια τον ανάγκασε να πουλήσει τον Σταυρό της Βικτωρίας που του είχε απονεμηθεί – εάν είχε στην κατοχή του κι εκείνο το Longines HS που φορούσε στη θρυλική αποστολή του, τότε θα το είχε πουλήσει κι αυτό. Μετακόμισε στο Γιορκσάϊρ, δούλεψε σαν ηλεκτρολόγος και πέθανε το ’86, ξεχασμένος περίπου όσο και το ρολόϊ του.
Τέτοια Longines δεν σώθηκαν πολλά, μετρημένα πλέον στα δάκτυλα τα υπάρχοντα δείγματα. Οι ασημένιες κάσες τους αποτελούσαν μεταπολεμικά πειρασμό για χύτευση, μα ούτως ή άλλως δεν είχαν εξαρχής κατασκευαστεί περισσότερα απ’ όσα αντιστοιχούσαν στις λίγες δεκάδες των Βρετανών βατραχανθρώπων της εποχής.
Η Longines, φυσικά επεβίωσε και γιατί όχι, εδώ επεβίωσε η Panerai – και με το παραπάνω.
H ιστορία τελειώνει -κάπως πικρά ειν΄η αλήθεια- με το δύσμοιρο «Takao», που ως κάποιο σημείο αποδείχθηκε επτάψυχο, αφού παρά τους βομβαρδισμούς, τους τορπιλισμούς και τις ναρκοθετήσεις που δέχθηκε, αυτό επέμενε πεισματικά να επιπλέει. Όχι όμως για πάντα. Στις 19 Οκτωβρίου του 1946 ρυμουλκήθηκε σε πεδίο βολής στ’ ανοιχτά προκειμένου να χρησιμοποιηθεί σαν στόχος για τα έξι ιντσών πυροβόλα του εγγλέζικου καταδρομικού «Newfoundland».
Και μόνον έτσι βυθίστηκε.
Κείμενο : dennis66
