Τα τελευταία άτομα λευκού καρχαρία που εντοπίστηκαν και καταγράφηκαν στο Αιγαίο, ήταν δύο νεογνά τον Ιούλιο του 2008 στον κόλπο του Αδραμυτίου στην Τουρκία (απέναντι από τη Λέσβο), το ένα μάλιστα έγινε το μικρότερο σε μέγεθος που βρέθηκε στη Μεσόγειο, ανεβάζοντας τον αριθμό των καταγραφών για το Αιγαίο στις 33, ενώ ένας ακόμη βρέθηκε το 2005 μεταξύ Ρόδου και Καστελόριζου.
Ο μεγάλος λευκός καρχαρίας είναι το ένα από τα εφτά προστατευόμενα είδη που απειλούνται με εξαφάνιση στις ελληνικές θάλασσες και στη Μεσόγειο.Ειναι γεγονός και η συμμετοχη της χώρας μας στην Ευρωπαϊκή Ομάδα Καρχαρία.
Στόχος των πολλαπλών εκδηλώσεων που γίνονται σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες είναι η ενημέρωση της κοινής γνώμης για τον κίνδυνο εξαφάνισης που αντιμετωπίζει το 1/3 των καρχαριών και καρχαριοειδών στην Ευρώπη, ενώ παράλληλα το μη κερδοσκοπικό ίδρυμα Protect the Sharks Foundation και η οργάνωση Shark Alliance που έχουν τον συντονισμό, θέλουν να στείλουν το μήνυμα ότι τα είδη αυτά έχουν μετατραπεί τα τελευταία χρόνια από θηρευτές σε άκρως ευάλωτα θηράματα και πρέπει να ασκηθούν πιέσεις για τη διαμόρφωση ενός αυστηρότερου νομοθετικού πλαισίου από την Ευρωπαϊκή Ενωση.
Στη Μεσόγειο σήμερα συναντώνται 47 είδη καρχαριών και καρχαριοειδών, τα περισσότερα από τα οποία βρίσκονται και στις ελληνικές θάλασσες, αλλά μόνο 20 από αυτά είναι κυνηγοί. Χρόνο με τον χρόνο οι πληθυσμοί τους μειώνονται ως αποτέλεσμα των έμμεσων κυρίως απειλών, ενώ επιπλέον στη χώρα μας δεν εφαρμόζεται κανένα μέτρο προστασίας.
Οι ειδικοί εκτιμούν ότι τα μεσογειακά αποθέματα του καρχαρία βρίσκονται κοντά στην ολική εξαφάνιση και κυριότερη απειλή τους είναι οι ακούσιες συλλήψεις, όταν μπλέκουν στα δίχτυα των ψαράδων. Μία πολύ μεγάλη απειλή για τους καρχαρίες -που όμως δεν συμβαίνει εδώ- είναι το shark finning, η σύλληψη δηλαδή του καρχαρία, η αφαίρεση του πτερυγίου (η σούπα από πτερύγια καρχαρία συγκαταλέγεται στις γκουρμέ απολαύσεις) ....
....και η απόρριψη του υπόλοιπου σώματος στη θάλασσα. Ομως, χωρίς τα πτερύγιά τους οι καρχαρίες δεν μπορούν να κολυμπήσουν κι εν τέλει να επιβιώσουν. Η ζήτηση για τα πτερύγια καρχαρία αυξάνεται κατά 5% κάθε χρόνο, με αποτέλεσμα οι περισσότεροι να αλιεύονται γι αυτό τον λόγο.
Η ρύπανση των θαλασσών και η συσσώρευση βαρέων μετάλλων, μαζί με τα πλαστικά απορρίμματα που καταλήγουν στους ωκεανούς, προκαλούν μεγάλες ζημιές στα βράγχια και στα πτερύγια.
Οι απειλές αυτές έχουν οδηγήσει σε μείωση κάποιων ειδών καρχαρία διεθνώς έως και 90%, καθώς αυτά ωριμάζουν αργά και έχουν χαμηλό ρυθμό αναπαραγωγής, ως εκ τούτου είναι περιορισμένη η ικανότητα επανάκαμψής τους.
ΤΟ ΠΙΟ ΣΥΝΗΘΙΣΜΕΝΟ ΕΙΔΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Ακακος ο βάρους 5 τόνων σαπουνάς
Το πιο συνηθισμένο είδος στις ελληνικές θάλασσες είναι ο προσκυνητής ή σαπουνάς, ο μεγαλύτερος καρχαρίας των ελληνικών θαλασσών και δεύτερος σε μέγεθος στον πλανήτη. Κολυμπά αργά και το χαρακτηριστικό του γνώρισμα είναι ότι έχει πάντα το στόμα του ορθάνοιχτο γιατί τρέφεται αποκλειστικά με πλαγκτόν. Μπορεί να φιλτράρει 2.000 τόνους νερό την ώρα, ενώ στο στομάχι του μπορεί να συγκεντρώσει και 500 κιλά τροφής και το βάρος του να ξεπεράσει τους 5 τόνους.
Γενικότερα οι καρχαρίες διακρίνονται σε τρεις ομάδες: στα σαλάχια και στους μικρούς καρχαρίες αβαθών υδάτων που αλιεύονται από τους παράκτιους αλιείς, στους μεγάλους πελαγικούς καρχαρίες που αποτελούν αντικείμενο εκμετάλλευσης στους ωκεανούς από μεγάλους στόλους ανοιχτής θαλάσσης και στους καρχαρίες των βαθέων υδάτων που αλιεύονται μόνο στον βορειοανατολικό Ατλαντικό ωκεανό.
Το 88% των αλιευμάτων πελαγικών καρχαριών της Ε.Ε. προέρχονται από παραγάδια που χρησιμοποιούνται στον Ατλαντικό ωκεανό και η πλειονότητα των πτερυγίων τους εξάγεται στην Κίνα, αφού η ευρωπαϊκή κουζίνα δεν τα αξιοποιεί ιδιαίτερα.
Στόχος της αλιείας των βαθέων υδάτων είναι ο καρχαρίας σίκι, ο κεντροσκύμνος και το σκυμνοσκυλόψαρο, είδη πολύ μεγάλα σε μέγεθος, πολύ επικίνδυνα για τον άνθρωπο, όμως οι πληθυσμοί τους που ζουν σε βάθος μεγαλύτερο των 200 μέτρων, μειώνονται και οι μη κυβερνητικές οργανώσεις ζητούν την απαγόρευση της αλιείας τους.
