Re: ΜΑΧΑΙΡΙΑ...
Δημοσιεύτηκε: Κυρ Μάιος 01, 2011 6:29 pm
Στον οικισμό Πολύδροσος της περιοχής του Παρνασσού, επιβιώνει ακόμη η παμπάλαια τέχνη της κατασκευής μαχαιριών. Οι μαχαιροποιοί δούλευαν αρχικά στο χωριό Ανω Σουβάλα, αλλά μετά τη δημιουργία του νέου οικισμού κατέβηκαν στην Πολύδροσο.
Hταν διάσημοι για την τέχνη τους και τα σουβαλιώτικα μαχαίρια ήταν περιζήτητα. Είναι μαχαίρια για χασάπηδες, για αγρότες, για κτηνοτρόφους και για οικιακή χρήση.
Ο τελευταίος που συνεχίζει το επάγγελμα είναι ο κ. Λουκάς Τοπάλης. «Από παππού και προπάππου μαχαιράδες ήμασταν, και όλοι όσοι ξέραμε αυτή την τέχνη ήμασταν συγγενείς: οι Τοπαλαίοι, οι Σταματίου, ο Ρόδης. Ημασταν καμιά τριανταριά ως τη δεκαετία του `70 και του `80», λέει.
Τα εργαστήριά τους ήταν όλα στα Μαντάμια, στην τοποθεσία «Πλατάνου», όπου τα νερά της ομώνυμης πηγής έδιναν κίνηση στους τροχούς στους οποίους ακόνιζαν τα μαχαίρια και τα άλλα εργαλεία τους.
Τα κάρβουνα για τις φωτιές τα έφτιαχναν μόνοι τους σε καμίνια, μέσα στα δάση του Παρνασσού. Οι μαχαιράδες της Σουβάλας κατασκεύαζαν επίσης γεωργικά εργαλεία - κασμάδες, τσεκούρια, υνιά, μπαλτάδες, ψαλίδια, κλαδευτήρες, τσάπες.
Η τέχνη της μαχαιροποιίας στη Σουβάλα είναι πολύ παλιά και κάποιοι λένε πως υπήρχε και στην Τουρκοκρατία. Οι μαχαιράδες ταξίδευαν με την πραμάτεια τους για να την πουλήσουν σε χωριά, σε πανηγύρια και παζάρια.
Σήμερα ο κύριος Λουκάς συνεχίζει να πουλάει στα παζάρια τα μαχαίρια του, ή τα φτιάχνει κατά παραγγελία. Ακόμη δουλεύει με την ίδια μέθοδο (ο τροχός φυσικά σήμερα κινείται με ρεύμα και τα υδροκίνητα εργαστήρια στα Μαντάμια εγκαταλείφθηκαν).
Το μέταλλο του μαχαιριού είναι σφυρήλατο ατσάλι λαδιού και η λαβή πάντα από κέρατο τράγου, γίδας ή κριαριού. «Τα σουβαλιώτικα μαχαίρια είναι πασίγνωστα και μάλιστα στέλνουμε και στο εξωτερικό όπου υπάρχουν μετανάστες. Ακόμη και ξένοι τα αγοράζουν για δουλειά», προσθέτει ο κ. Λουκάς.
Στην Πολύδροσο ζουν ακόμη δύο υπέργηροι μαχαιροποιοί, αλλά δεν δουλεύουν πια. «Οι νέοι δεν ακολουθούν την τέχνη. Είναι βαριά η καλογερική...».
Λεωνίδας Τηνιακός, Βάλυ Βαϊμάκη